Aktualności
Zarząd Polskiego Stowarzyszenia Psychologii Społecznej wyraża swój sprzeciw wobec ingerowania urzędników Ministerstwa Sprawiedliwości w proces redakcyjny w czasopiśmie naukowym “Dziecko Krzywdzone. Teoria-Badania-Praktyka” (ISSN: 2545-3475).
Podstawowymi wartościami treści publikowanych w czasopismach naukowych są rzetelność dowodzenia, jakość argumentacji oraz transparentność interesów autorów w nim publikujących. Zasada dyskursu naukowego zakłada, że jeśli ktokolwiek (w tym urzędnik państwowy) nie zgadza się z jakąkolwiek tezą opublikowaną w czasopiśmie naukowym, to ma możliwość przekonać do swoich racji innych badaczy (oraz opinię publiczną), zgłaszając swój tekst polemiczny. Musi się wówczas liczyć z procesem recenzji (peer-review) i koniecznością wprowadzenia ewentualnych poprawek. Może też, zgodnie z dobrymi praktykami wydawniczymi (por. https://publicationethics.org/guidance/Flowcharts), wnioskować o oficjalne wycofanie tekstu (np. jeśli zachodzi podejrzenie fałszerstwa lub nieujawnionego konfliktu interesów). Wówczas Redaktor Naczelny i Wydawca czasopisma mają obowiązek opublikować notę wycofania tekstu (retraction notice), a argumentacja dla tej decyzji musi być transparentna i publicznie dostępna. Sam wycofany tekst, jak i nota omawiająca podstawy wycofania, są wówczas dostępne w czasopiśmie, w którym tekst został opublikowany (monitorowaniem, czy artykuł naukowy jest wciąż aktualny lub został wycofany, zajmuje się organizacja Crossref https://crossmark.crossref.org/).
Żadna z dróg dyskursu naukowego nie przewiduje, aby polityk bądź fundator czasopisma, tytułem zajmowanego stanowiska, mógł decydować o tym, jakie treści się w nim ukażą. Fundujący czasopismo na żadnym z etapów procesu redakcji (przed recenzją, po recenzji, a tym bardziej po opublikowaniu artykułu) nie ma najmniejszego prawa do blokowania czy zakazywania publikacji. W tej roli występują jedynie niezależni specjaliści w danej dziedzinie nauki na etapie recenzji, powoływani przez Redaktora Naczelnego i każdorazowo deklarujący potencjalne konflikty interesów.
Nie znamy argumentacji, która była podstawą zablokowania, wycofania, a następnie przywrócenia tekstu Profilaktyka wykorzystywania seksualnego w Kościele katolickim (Kusz, 2020). Jednakowoż, autonomia nauki wyklucza możliwość stosowania tego rodzaju cenzury. Stanowczo protestujemy przeciwko próbom ingerowania w przebieg procesu wydawania czasopism naukowych.
Selektywny dobór informacji w taki sposób, aby maksymalizował polityczny interes cenzurujących, jest próbą naruszania wolności badań naukowych w Polsce. Liczymy, że obecnie rządzący podejmą działania zapewniające pełną niezależność badań naukowych od tymczasowych celów politycznych.
—
Kusz, E. (2020). Profilaktyka wykorzystywania seksualnego w Kościele katolickim. Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 19(2), 235–261
(C) Zdjęcie Michelle Ding z unsplash.com
List został wysłany do Ministra Sprawiedliwości (do wiadomości Redakcji “Dziecka Krzywdzonego”)