News
Na posiedzeniu 21.06.2021 Zarząd Polskiego Stowarzyszenia Psychologii Społecznej jednogłośnie poparł stanowisko wyrażone w liście otwartym (poniżej) w sprawie przedłużającej się procedury nadania stopnia profesora Michałowi Bilewiczowi. E-maile w tej sprawie można wysyłać bezpośrednio na adres kancelarii prezydenta za pomocą strony czasdonamyslu.xyz (strona ta odlicza też czas, jaki minął od decyzji Centralnej Komisji do spraw Stopni i Tytułów).
********************************
List otwarty do Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Andrzeja Dudy w sprawie nadania tytułu naukowego dr. hab. Michałowi Bilewiczowi
Dnia 17 grudnia 2018 roku Centralna Komisja do spraw Stopni i Tytułów wystąpiła do
Prezydenta RP z wnioskiem o nadanie dr. hab. Michałowi Bilewiczowi z Wydziału
Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego tytułu naukowego profesora w zakresie
psychologii. Podstawą tej oceny były wysoce pozytywne oceny dorobku naukowego
kandydata, zgodnie przedstawione przez wszystkich piszących te słowa recenzentów
naukowych. Nasze opinie przygotowaliśmy, jak zawsze, z najwyższą starannością.
Recenzowaliśmy wcześniej wiele rozpraw doktorskich i habilitacyjnych oraz wniosków
o tytuł naukowy i nigdy nasze oceny nie były podważane z perspektywy
merytorycznej, etycznej czy formalnej. Nikt dotąd nie zakwestionował naszej
bezstronności.
Zarzut braku bezstronności (ale bynajmniej nie merytorycznej) postawiła nam
Kancelaria Urzędu Prezydenta jako argument na rzecz odmowy podpisania wniosku
przez Prezydenta RP. Co zaskakujące, argument ten wsparty był fałszywą informacją
jakoby większość z nas (recenzentów) rekrutowała się z Uniwersytetu SWPS. W
rzeczywistości tylko dwoje recenzentów (prof. Krystyna Skarzyńska w Warszawie i
prof. Maciej Dymkowski we Wrocławiu) reprezentowało tę uczelnię, pozostali
reprezentowali: Instytut Psychologii PAN (prof. Janusz Reykowski), Akademię
Pedagogiki Specjalnej i Uniwersytet Warszawski (prof. Janusz Grzelak) i Uniwersytet
Zielonogórski (prof. Wiesław Łukaszewski). To prawda, że większość z nas w jakimś
czasie pracowała na Uniwersytecie SWPS, co nie dziwi, jeśli uwzględnić pozycję tej
uczelni w polskiej psychologii. Zresztą jesteśmy przekonani, że postawa
bezstronności naukowej zależy nie od miejsca zatrudnienia, ale od posiadanych
kwalifikacji i wyznawanych wartości, od poważnego traktowania etosu uczonego. Co
więcej, dr hab. Michał Bilewicz nigdy nie był związany z Uniwersytetem SWPS.
Według nas Kancelaria Urzędu Prezydenta RP w żadnym przypadku – bez względu na
aktualną sytuację polityczną – nie powinna być recenzentem recenzentów w
przewodach naukowych. Tę rolę spełnili już uczeni powołani przez Centralną Komisję
i sama Komisja, akceptująca w całej rozciągłości, na podstawie naszych recenzji,
wniosek o tytuł naukowy profesora dla dr. hab. Michała Bilewicza.
Zarzut braku naszej bezstronności zgodnie uważamy za jawnie fałszywy i dla nas
wielce krzywdzący. Naszym zdaniem odmowa akceptacji decyzji Centralnej Komisji
jest arbitralna i bez reszty oparta na pozamerytorycznych argumentach. Z pewnością
nie są to przesłanki bazujące na dorobku naukowym, bo ten w wypadku dr. hab.
Michała Bilewicza jest imponujący i tak cenny, że z jakiejkolwiek merytorycznej
perspektywy trudno go kwestionować. Nie mamy wątpliwości, że należy on do
najwybitniejszych polskich psychologów, i to nie tylko tych z młodszego pokolenia;
dorobek naukowy, jaki zgromadził, zapewnia mu też uznanie międzynarodowe. Już
po złożeniu wniosku o tytuł profesora dr hab. Michał Bilewicz, w ramach pełnienia
misji uczonego, powiększył swój dorobek naukowy o tyle, że mógłby on stać się
podstawą osobnego wniosku o tytuł naukowy! Wystarczy wymienić: kierowanie
czterema grantami naukowymi, opublikowanie blisko czterdziestu artykułów
naukowych (samodzielnie lub we współpracy z innymi), i to głównie w czasopismach
o dużej randze międzynarodowej, jak też udział w pracach redakcyjnych czterech
poważnych czasopism anglojęzycznych.
Oczekujemy, że władze państwowe będą wspierać wszystkich utalentowanych
uczonych, a szczególnie tych nielicznych młodych psychologów, którzy – jak dr hab.
Michał Bilewicz – wnosząc znaczący wkład do nauki światowej rozsławiają wizerunek
Rzeczypospolitej. Decyzję Prezydenta RP uważamy za bezpodstawną, mocno
krzywdzącą tego młodego uczonego i szkodliwą dla polskiej nauki. W swoich ocenach
kierujemy się naszą najlepszą wiedzą; uważamy, że każdy uczony o
udokumentowanym dorobku naukowym z psychologii (czy to w kraju, czy zagranicą)
recenzując bez uprzedzeń dokonania dr. hab. Michała Bilewicza podzieliłby nasze
stanowisko. Zasłużył on na tytuł profesora z dużą nawiązką, a dotychczasowe
uzasadnienia odmowy podpisu Prezydenta RP pod wnioskiem o nadanie mu tego
tytułu nie przekonały nas w najmniejszym stopniu.
Na koniec refleksja ogólniejszej natury: rola recenzenta polega w nauce na
krytycznej, bezstronnej, rzetelnej i w pełni merytorycznej ocenie dorobku osoby
recenzowanej. Bardzo rzadko zdarza się, aby recenzenci tak zgodnie, nie mając
najmniejszych wątpliwości, występowali z apelem o sprawiedliwe potraktowanie
kandydata do tytułu naukowego profesora. Czynimy to w przekonaniu, że ukryte
przesłanki pozamerytoryczne (zwłaszcza polityczne, jakże często brane pod uwagę
lub nawet decydujące o awansach naukowych w czasach PRL-u) w żadnym wypadku
nie powinny wpływać na przebieg naukowej kariery uczonego. I to nie tylko tak
wybitnego, jak Michał Bilewicz.
Apelujemy także o poparcie naszego listu ze strony naukowych stowarzyszeń
psychologicznych.
prof. dr hab. Maciej Dymkowski, Uniwersytet SWPS (Wrocław)
prof. dr hab. Janusz Grzelak, emerytowany profesor psychologii
prof. dr hab. Wiesław Łukaszewski, emerytowany profesor psychologii
prof. dr hab. Janusz Reykowski, Instytut Psychologii PAN
prof. dr hab. Krystyna Skarzyńska, Uniwersytet SWPS (Warszawa)
Warszawa, Wrocław, Sopot, dnia 19 czerwca, 2021 roku.