Jako byli i obecni prezesi Polskiego Stowarzyszenia Psychologii Społecznej stanowczo sprzeciwiamy się rozpętanej przez polskie władze kampanii nienawiści wokół osób szukających schronienia w naszym kraju.
W trakcie konferencji prasowej 27. września ministrowie Mariusz Kamiński i Mariusz Błaszczak zaprezentowali – rzekomo znalezione w telefonach komórkowych osób zatrzymanych na granicy polsko-białoruskiej – zdjęcia egzekucji, uzbrojonych mężczyzn, broni, sfałszowanych dowodów tożsamości oraz treści związane z karalnymi czynami seksualnymi. Takie działania polskich władz, polegające na budowaniu wizerunku uchodźców i uchodźczyń jako osób kojarzących się z terroryzmem, dziecięcą pornografią i zoofilią są podręcznikowym wręcz przykładem dehumanizacji i manipulowania opinią publiczną. Przy czym chodzi tu zarówno o podręczniki psychologii społecznej, jak i historii. To od takich działań rozpoczynały się masowe programy usuwania – najpierw z przestrzeni publicznej, symbolicznego, a później najzupełniej fizycznego – ludzi w nazistowskich Niemczech czy w Rwandzie. To, co zaczyna się od etykiet słownych często przeradza się w działania fizyczne. Raz rozbudzone negatywne emocje społeczne niezwykle trudno uspokoić.
Nie można także nie dostrzec, że te działania są spójne z naruszaniem niezbywalnych praw uchodźców i uchodźczyń przez Straż Graniczną i Policję – taktyka “push-back” i uniemożliwianie złożenia wniosków o azyl na terenie Polski są tego jaskrawymi przykładami. Jeszcze jaskrawszymi są kolejne śmierci ludzi w rejonie granicy Polski i Białorusi. Ci ludzie zmarli z chłodu i wycieńczenia także dlatego, że służby, których dewizą jest “służyć i chronić” uznają, że należy ją stosować jedynie do osób własnego koloru skóry i własnej narodowości.
Wzywamy do natychmiastowego zaprzestania kreowania dehumanizującego obrazu uchodźców i uchodźczyń oraz do respektowania artykułu 56. Konstytucji RP, artykułu 18. Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej oraz Ustawy z dnia 13. czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
prof. dr hab Janusz Grzelak
prof. dr hab Małgorzata Kossowska
prof. dr hab Dariusz Doliński
dr hab, prof. SWPS Tomasz Grzyb
(C) zdjęcie Andrew Moca z unsplash.com